पुजा चौधरी/महेन्द्रनगर । कञ्चनपुरको थारु समुदायमा यतिबेला माघिको पर्वको चहलपहल सुरु भएको छ् । पश्चिम तराईका बाँके, बर्दिया, कैलाली र कञ्चनपुरमा उक्त पर्व धेरै मात्रा मनाइने गरिन्छ ।
वर्षदिन गर्ने कामको योजना बनाउने थारु जातिले माघी पर्वलाई नयाँवर्षको रूपमा मनाउँदै आएका छन् । पुष महिनाको दोस्रो साता देखि माघि पर्वको कामहरू सुरु भइसकेको छ् ।
थारु समुदायमा दुना टपरी देखि लिएर ढिक्री र रोटी बनाउन चालम पिस्ने, आगोको चीर बाल्न वनदेखि दाउराहरू ल्याउने, गाईको गोबरके घर लिपपोत गर्ने, तोरीको तेल पेल्ने, जाँड, रक्सी बनाउने कामहरू समेत सकिएको छ् ।
त्यसैगरी बजारदेखि लत्ताकपडा किनमेल गर्ने, तरुल खन्ने काम भईरहेको राजिपुरकि लक्ष्मि ङगौराले बताएकी छिन् । उनले भनिन्, “जीता मर्ना दिन भनेर चिनिने पुषको अन्तिम दिन थारु समुदायहरुले सँगुर काट्ने देखि लिएर ढिक्री बनाउने र उक्त राति महँताँवाको घरमा गाउँभरिका सबै मान्छेहरू भेला भई रातभरी आगो ताप्दै ढुमरु गीत गाउँने र आगोको धुनी जगाउने परम्परा समेत रहेको उनले बताइन् ।”
त्यसैगरी माघ १ गते बिहानै नजिकको खोला र ताल तलैयामा नुहाएर घर फर्केपछि चामल तथा नुन र मासको दाल (निश्राउ) दाजुभाईहरूले दिदिबहिनीहरू लाई दिने परम्परा समेत रहेको छ् ।
नयाँ घरको थालनी गर्ने गाउँको महँताँवा चुन्ने, अशंबण्डा गर्ने छोरा छोरीको बिवाह गरिदिने, अधिया लगाउन जग्गा जमिन थाम्ने, कुलापानीको चौकिदार राख्ने र देवी देवताहरूको पूजापाठ कसले गर्ने भन्ने समेत जिम्मेवारी उक्त दिननै दिइने थारु अगुवा चन्दर चौधरीले बताएका छन् । उनले भने, “थारुजातीले जमिन्दारको जग्गा जोतेवापत छोरी चेलीलाई कम्लहरी बसाल्न नपाइने कानुनी ब्यवस्था बनेपछि हिजोआज छोरी चेलीले यसबाट मुक्ति पाएको उनले बताएका छन् ।’
